ویرایش کتاب نقش ویراستار در فرآیند چاپ کتاب است. ویراستار در چاپ کتاب سعی می‌کند محتوا و ظاهر کتاب را طوری آماده‌سازی کند که خواننده به راحتی آن را مطالعه کند و از مطالعه لذت بیشتری ببرد. ویراستاری مانند هرس کردن درخت است. هرس کردن درخت باعث پربارتر شدن رشد و بار دهی درخت می‌شود اما نمی‌تواند در میزان میوه و طعم و مزه آن دخالتی داشته باشد؛ اما می‌تواند پتاسیل درخت را بالاتر برده و آن را آماده باردهی کند. در صورتی که متن نوشته شده مولف قوی نباشد صرفاً با ویراستاری نمی‌توان چیزی را عوض کرد اما اگر متن نگارش شده قوی باشد ویراستاری قوی نیز می‌تواند تاثیرگذاری آن را دوچندان کند. چاپ کتاب و انواع ویرایش در فرآیند چاپ به چهار دسته تقسیم می‌شود که به صورت مشروح در پایین آمده است.

چاپ کتاب و انواع ویرایش در فرآیند چاپ

انواع ویرایش عبارتند از:

۱- ویرایش صوری

۲- ویرایش نگارشی

۳- ویرایش علمی

۴- ویرایش جامع یا بنیادی

چاپ کتاب و انواع ویرایش در فرآیند چاپ : ویرایش صوری. در ویرایش صوری بیشتر به اعمال تغییرات در ظاهر نوشتار یا متن کتاب صورت می‌گیرد. برای مثال اگر در متن نوشتار کتاب اسم لاتینی آمده باشد می‌بایست در پاورقی به لغت لاتین آن هم اشاره شود. همچنین، یکی از مهمترین بخش‌های کتاب فهرست مطالب است. با فهرست مطالب که در صفحات آغازین کتاب می‌آید خواننده می‌تواند کلیتی از محتوای کتاب دریابد. برخی از کتابها انسجام خوبی در نوشتار خود ندارند که یکی از دلایل آن عدم پاراگراف‌بندی خوب است. از مسئولیت‌های ویراستار صوری آن است که بتواند پاراگراف‌بندی نوشتار را خوب انجام دهد.

چاپ کتاب و انواع ویرایش در فرآیند چاپ : ویرایش نگارشی. در ویرایش نگارشی ویراستار توجه خود را به متن متمرکز می‌کند و در واقع به حریم سبک صاحب اثر نزدیک می‌شود. در این نوع ویراستاری بیشتر بر ساختارهای زبانی و دستور زبان و اصلاح واژه‌‎ها و جمله‌های بی‌معنی و متناقض توجه می‌شود. برای مثال کنترل املای کلمات، افزودن توضیحات ضروری، یکدست کردن نثر متن و گزینش واژگان مناسب از مسئولیت‌های اصلی این نوع ویراستار است.

چاپ کتاب و انواع ویرایش در فرآیند چاپ : ویرایش علمی. ویراستاری علمی نه به صورت متن توجه می‌کند و نه به نگارش متن بلکه مستقیماً محتوای متن توجه می‌کند. برای مثال، تضمین درستی متن ترجمه شده و تقابل آن با متن اصلی، اصلاح و تغییر اشکالات علمی، اظهار نظر علمی و اساسی در مورد کتاب از جمله مهمترین نقش‌های ویراستار علمی می‌باشد. ویراستار علمی معمولاً مرتبط با محتوای کتاب تخصص دارد. مثلاً اگر کتاب، کتابی علمی و در حیطه مثلاً شیمی نوشته شده باشد، ویراستاری علمی معمولاً فردی است که در رشته شیمی تخصص لازم را دارد.

چاپ کتاب و انواع ویرایش در فرآیند چاپ : ویرایش جامع. ویراستار جامع یا بنیادی به ویراستاری گفته می‌شود که همه نوع ویراستاری که در فوق ذکر شده را می‌تواند انجام دهد. ویراستاری بنیادی یا ویراستار بنیادی را معمولاً به سختی می‌توان پیدا نمود زیرا هریک از این نوع ویراستاری‌ها تخصص زیادی می‌خواهد. اما اگر فردی بتواند همه انواع ویراستاری را انجام دهد بسیار با ارزش است و باعث می‌شود که کار یکدست‌تر شود زیرا همه انواع ویرایش‌ها از زیر دست یک نفر بیرون می‌آید.